Het financieren van grond is een gevoelige kwestie in de landbouw. Doordat grond voor landbouw, akkerbouw, veeteelt en andere agrarische bestemmingen steeds schaarser wordt, zijn de prijzen de laatste jaren sterker gestegen dan ze normaal al doen. Hierdoor is er voor bedrijfsuitbreiding of -opvolging steeds meer vreemd vermogen nodig. Banken stellen echter steeds hogere eisen aan het verlenen van een hypotheek met agrarische bestemming. Gelukkig zijn er ook particulieren die willen meedoen aan de financiering van landbouwgrond.  

Bedrijven worden groter 

Het gemiddelde grond-areaal per agrarisch bedrijf liet in de afgelopen jaren een flinke stijging zien. Dit komt enerzijds doordat bedrijven willen groeien en intensiveren om zo rendabel mogelijk te blijven, anderzijds ook juist om meer bio-diverse kringlooplandbouw mogelijk te maken. Omdat ook de grondprijs blijft stijgen, neemt de landbouwgrond als productiefactor een steeds groter aandeel van het totale vermogen van een boerenbedrijf in. De waarde van zijn grond wordt dus steeds belangrijker voor een agrarisch ondernemer, en een verandering in de grondprijs heeft onmiddellijk gevolgen voor zijn bedrijf. De prijs van de grond komt daarmee enigszins los te staan van de opbrengende waarde van de grond. De opbrengst die landbouwgrond genereert blijft over het geheel genomen namelijk ongeveer gelijk. Investeerders vinden grond een goede belegging. De prijsstijgingen ontstaan vooral uit krapte op de vrije grondmarkt, die weer het gevolg is van stijgende voedselprijzen door een wereldwijd stijgende vraag naar voedsel.  

Financieren van grond door een bank wordt lastiger 

Ondanks de waardestijging wordt geld lenen van de bank voor een stuk grond steeds lastiger. Banken stellen strengere financieringseisen en zijn sowieso minder snel bereid om langlopende kredieten te verschaffen. Mede onder druk van Europese regelgeving, waarin kapitaaleisen voor banken zijn vastgelegd, stellen banken andere eisen aan hun uit te lenen geld. De trend is dat het geld sneller terug moet komen. Maximum looptijden zijn vaak nog maar 10 jaar, terwijl landbouwgrond juist een kwestie van lange adem is voor veel boeren. Snelle aflossingen gaan ten koste van liquiditeiten die nodig zijn voor de bedrijfsvoering. Ook herfinancieringen zijn vaak lastig te organiseren.  

Bij agrarische ondernemers die over voldoende eigen grond beschikken heerst onbegrip over de financieringsstrubbelingen. De grond blijft tenslotte in waarde stijgen, dus wat is het risico voor de bank? Banken zijn echter vooral geïnteresseerd in het verwachte rendement van de grond, omdat daar de snelle aflossing vandaan moet komen.  

De landbouwer blijft financiering zoeken 

Boeren vinden het lastig om bedrijfsopvolging te financieren, maar blijven zoeken. Potentieel is er een grote groep die hen zou willen opvolgen, en zelf willen ze dat hun bedrijf in goede handen komt. Het gaat hier meestal om hogere bedragen dan ze voor uitbreiding van hun grondoppervlak nodig hebben, en het gaat meestal met meer emoties gepaard. Moeilijkheden bij de financiering overstijgen de familieproblemen, en kunnen ook een remmende invloed op de continuïteit van de sector krijgen.  

Veel boeren verwachten sowieso hogere kosten te zullen krijgen, die ze door de stijgende grondprijs zouden willen compenseren. Zo moet er onder druk van Europese regels geïnvesteerd gaan worden in fosfaatrechten, maar ook in landbouwmethodes die gunstig zijn voor klimaat en milieu en effect hebben op duurzaamheid: de biodiversiteit, het grondwater en de bemesting moeten grondig worden aangepakt. Een aantal agrariërs kiezen daarom voor een vlucht naar voren en gaan over op natuur-inclusieve kringlooplandbouw of andere oplossingen om op de landbouwtransitie in te spelen. Hiervoor is vaak een areaaluitbreiding nodig om meer biodiversiteit te kunnen bereiken en kringlopen te kunnen sluiten door bijvoorbeeld zelf granen voor hun veevoer te verbouwen. Omdat het opbrengend vermogen van dit land echter vaak lager is dan dat van intensievere landbouw, is financiering van deze uitbreiding vaak een probleem. De grondprijzen worden op de vrije markt bepaald, en zijn niet afhankelijk van de opbrengst van de grond. Banken, zoals gezegd gericht op het rendement van de grond, zullen daarom huiverig zijn om een hypotheek voor de aankoop van zulke grond te verlenen.  

Particuliere investeerders blijven wel geïnteresseerd 

Voor particuliere investeerders heeft landbouwgrond een aantal grote voordelen. Grond kent een laag risico, het is een concreet bezit dat praktische waarde heeft, en als de bestemming verandert dan wordt óf bij uitkoop de huidige waarde vergoed, of de waarde stijgt. Het rendement ligt in het algemeen ruim boven de inflatie. Investeerders kunnen er voor kiezen om land te kopen om later met winst te verkopen. Ze kunnen het ook verpachten of er zelf gewassen op (laten) verbouwen.  

Veel investeerders kiezen de laatste tijd voor landbouwfinanciering. Ze kopen dan zelf geen grond, maar financieren de aankoop door een agrarisch ondernemer. De landbouwgrond is dan het stabiele onderpand van de hypothecaire lening. Voor de ondernemer is het een uitkomst. De investeerder is in principe niet geïnteresseerd in het rendement van de grond zelf, als hij zijn maandelijkse rente maar krijgt uitbetaald. Er is daarom ook geen tussentijdse aflossing nodig, maar vervroegde aflossing is altijd boetevrij mogelijk. De waarde van de grond is de belangrijkst factor die telt. 

Briqwise brengt ondernemer en investeerder bij elkaar 

Via het digitale platform van Briqwise kan de agrarisch ondernemer zijn grond als onderpand voor een financiering aanbieden. Geïnteresseerde investeerders kunnen zich voor deze financiering inschrijven. De praktische invulling wordt door Briqwise geregeld.